Rapport EIS Bestuivers in de gemeente Arnhem eerste ronde -2022
Hierbij ingesloten als pdf
Rapport EIS Bestuivers in de gemeente Arnhem eerste ronde – 2022
Samenvatting
Afgelopen seizoen heeft EIS Kenniscentrum Insecten in opdracht van de gemeente Arnhem een viertal gebieden geïnventariseerd op bijen en zweefvliegen: Meinerswijk, park Immerloo, de Koningsheide en de Waterberg Deze gebieden maken onderdeel uit van het ambitieuze plan van de gemeente, genaamd Living Labs Arnhem, om de biodiversiteit op een structurele manier te monitoren.
Dit heeft geresulteerd in een lijst van 134 soorten bijen, waarvan 24 soorten van de Rode Lijsten zelfs een nieuwe soort voor Nederland: de braamtronkenbij Heria-des rubicola Er zijn in totaal 74 soorten zweefvliegen waargenomen, waarvan er drie zeldzaam zijn Zowel Meinerswijk als park Immerloo zijn zeer rijk aan bijen met respectievelijk 90 en 94 soorten bijen.Aanvullend is er ook een analyse uitgevoerd van de bestaande gegevens van bijen om inzichtelijk te maken of er nog aanvullende gebieden zijn die belangrijk zijn voor bijen of waar populaties van bijzondere soorten aanwezig zijn Hieruit kwam een drietal gebieden naar voren: de Arnhemse heide, Meinerswijk en de Schaapdijk in IJsseloord De Arnhemse heide is kort besproken maar verder buiten beschouwing gelaten omdat het terrein beheerd wordt door de Rijksvastgoeddienst en niet door de gemeente Arnhem De beide andere gebieden worden uitgebreider besproken.
De gemeente Arnhem wil nadrukkelijk de ruimte bieden aan zowel wilde bestuivers als honingbijen, maar wil ook kwetsbare populaties van wilde bijen beschermen tegen onder andere voedselconcurrentie Daarom is er niet alleen een analyse uitgevoerd naar de hotspots binnen de gemeente, maar ook naar eventuele knelpunten met betrekking tot potentiële voedselconcurrentie met de honingbij
Hiervoor is niet alleen gekeken naar de Rode Lijststatus en de zeldzaamheidsklasse van de verschillende soorten, maar is per soort ook een inschatting gemaakt van de eventuele concurrentiegevoeligheid op basis van voedselspecialisatie en hoe graag een honingbij op die betreffende plant foerageert Hier is nog een correctie naar lichaamsgrootte op toegepast, ervan uitgaande dat kleinere soorten (<10 mm) minder gevoelig zijn Hieruit blijkt dat er verspreid over de gemeente veel plekken zijn waar (zeer) concurrentiegevoelige soorten voorkomen In dit rapport beperken we ons tot de gebieden die in 2022 zijn onderzocht en dan blijkt dat de meeste concurrentiegevoelige populaties zich bevinden in Meinerswijk, park Immerloo en op de Schaapdijk in IJsseloord.
Tijdens de monitoring zijn niet alleen de aantallen wilde bijen genoteerd maar ook de aantallen honingbijen Hieruit bleek dat net iets meer dan de helft van alle bijen een honingbij betrof: 2453 honingbijen ten opzichte van 2391 wilde bijen Niet zelden overtrof het aantal honingbijen op een monitoringsbezoek het totale aantal wilde bijen bij elkaar, dit gold vooral voor Meinerswijk en park Immerloo.Gemiddeld genomen werden er per wilde bijensoort per bezoek twee exemplaren waargenomen met een maximum van 50 Bij honingbijen lag dat gemiddelde op 123, met een maximum van 760 Deze grote verschillen in aantallen duiden op mogelijke knelpunten in verband met voedselconcurrentie, zeker op de plekken waar populaties van veel (zeer) concurrentiegevoelige soorten aanwezig zijn, zoals Meinerswijk en park Immerloo
